Moczenie nocne - łac. enuresis nocturna

Moczeniem nocnym nazywane jest nietrzymanie moczu w czasie snu u dziecka, które nauczone jest świadomego oddawania moczu i ma ukończone 5 lat. Bezwiedne oddawanie moczu w nocy występuje u kilkunastu procent dzieci w wieku od 5 do 7 lat.

Typy moczenia nocnego

Moczenie nocne podzielone jest na dwa typy w zależności od występowania innych objawów ze strony układu moczowego. Wyróżnia się monosynaptyczne i niemonosynaptyczne moczenie nocne.

  monosynaptyczne moczenie nocne - najczęściej występujący typ moczenia nocnego (blisko 75% pacjentów) charakteryzujący się brakiem innych objawów ze strony układu moczowego.
  niemonosynaptyczne moczenie nocne - typ moczenia, które powiązane jest z innymi objawami ze strony dolnych dróg moczowych. Najczęściej stwierdzanymi objawami są: problemy z trzymaniem moczu w ciągu dnia, zbyt rzadkie oddawanie moczu, parcia naglące, infekcje układu moczowego.

Przyczyny moczenia nocnego

Wzmożone wydzielanie moczu w czasie snu i nocna nadczynność wypieracza uznawane są za dwie podstawowe przyczyny moczenia nocnego u dzieci. Poliuria nocna czyli wzmożona produkcja moczu w godzinach nocnych związana jest ze zwiększoną ilością wypijanych płynów w godzinach wieczornych lub niedoborem hormonu antydiuretycznego - wazopresyny (ADH - anty diuretic homone), który magazynowany jest w tylnym płacie przysadki mózgowej.

Badania laboratoryjne w diagnostyce moczenia nocnego

Podstawowym zadaniem lekarza prowadzącego dziecko z moczeniem nocnym jest wykluczenie schorzeń powodujących problemy z trzymaniem moczu.

    1.    badanie ogólne moczu wraz z posiewem moczu w razie stwierdzenia infekcji
    2.    stężenie kreatyniny z pomiarem eGFR - litracji kłebuszkowej
    3.    oznaczenie glikemii na czczo (cukrzyca bardzo często objawia się poliurią)
    4.    oznaczenie stężenia elektrolitów

Diagnostyka obrazowa u pacjentów z moczeniem nocnym

Podstawowym badaniem obrazowym jest USG jamy brzusznej przy dobrze wypełnionym pęcherzu. Badanie USG jest nieinwazyjne i może być wielokrotnie powtarzane. W czasie USG oceniana jest budowa układu moczowego a dzięki ocenie zalegania po mikcji także pośrednio funkcja pęcherza moczowego.

Dzieci z zaburzeniami mikcji w ciągu dnia wymagają rozszerzenia diagnostyki o bardziej szczegółowe badania. Wśród najczęściej stosowanych badań w diagnostyce zaburzeń mikcji wymienia się:

    1.    uroflowmetria
    2.    cystouretrografia mikcyjna
    3.    badanie urodynamiczne
    4.    rezonans rdzenia kręgowego
    5.    scyntygrafia statyczna i dynamiczna nerek

Leczenie niefarmakologiczne moczenia nocnego

Zmiana nawyków dziecka

Pierwszym etapem leczenia moczenia nocnego jest zmiana nawyków dziecka. Należy unikać picia oraz spożywania owoców lub warzyw wieczorem przed snem. Szczególnie istotne jest wyeliminowanie nawyku picia mleka bezpośrednio przed pójściem do łóżka. Zaleca się aby dziecko oddało mocz bezpośrednio przed pójściem do łóżka.

Motywacja dziecka z moczeniem nocnym

Bezwiedne oddawanie moczu przez dziecko w czasie snu może powodować niską samoocenę więc należy zapewnić dziecku odpowiednie wsparcie psychiczne. Rodzice powinni poinformować dziecko, że moczenie nocne jest często występującą dolegliwością u dzieci, która z czasem ustępuje. Zaleca się wprowadzenie dzienniczka obserwacji, w którym notuje się suche noce. Dziecko powinno być chwalone gdy uda mu się przspać noc bez zmoczenia się. Wielu rodziców agresywnie reaguje na moczenie się dziecka co wywołuje niepotrzebne napięcia i może nasilić problem. Należy pamiętać, że blisko 15% 5 latków i 12% 10 latków ma problemy z moczeniem nocnym.

Stosowanie alarmu wybudzeniowego w terapii moczenia nocnego

Leczenie farmakologiczne moczenia nocnego

Inne metody leczenia moczenia nocnego u dzieci

Polecane artykuły

  Alarm wybudzeniowy w leczeniu moczenia nocnego