Rak pęcherza moczowego (łac. Carcinoma vesicae urinariae) - epidemiologia i etiologia

Organizm człowieka zbudowany jest z komórek, które nieustannie ulegają podziałom i kontrolowanej śmierci - apoptozie. Komórka nowotworowa w przypadku raka pęcherza moczowego powstaje z prawidłowej komórki śluzówki pęcherza i nie podlega kontroli organizmu tak jak zdrowe komórki. Komórki nowotworowe nie ulegają zaprogramowanej śmierci tylko namnażają się naciekając otaczające je struktury.

Pęcherz moczowy wyścielony jest nabłonkiem wielowarstwowym przejściowym, który oprócz pęcherza występuje także w moczowodach i miedniczkach nerkowych. Cechą charakterystyczną nabłonka urothelialnego, który wyściela pęcherz moczowy jest zmienność ilości komórek tworzących warstwy w zależności od stopnia wypełnienia pęcherza moczowego.

Rak pęcherza moczowego jest nowotworem wywyodzącym się z nabłonka przejściowokomórkowego – urothelialnego pęcherza moczowego. W 2007 roku zarejestrowano około 5700 zachorowań na nowotwory pęcherza moczowego. Mężczyźni chorują 3 - 4 razy częściej od kobiet. Rak pęcherza moczowego jest czwartym co do częstości występowania nowotworem (po raku płuc, żołądka i raku gruczołu krokowego) u mężczyzn i ósmym wśród kobiet. Na całym świecie w ciągu roku rozpoznaje się około miliona przypadków raka pęcherza moczowego. Ponad 75% pacjentów z rozpoznanym rakiem pęcherza moczowego ma 55 lat i więcej.

Namnażające się komórki nowotworowe pęcherza moczowego tworzą początkowo brodawczakowate wypustki śluzówki, które z czasem przyjmują postać rozległych guzów. Komórki nowotworowe, które przedostaną się do układu krwionośnego lub układu limfatycznego odpowiedzialne są za powstanie przerzutów.

Częstość występowania raka pęcherza moczowego ma ścisły związek z pracą wykonywaną przez chorego. Od dawna wiadomo, żę ekspozycja na aminy aromatyczne ma ścisły związek ze zwiększoną częstością zachorowalności na raka pęcherza moczowego. Do grup ryzyka należą pracownicy drukarni, odlewni aluminium i żeliwa, przemysłu gumowego, przemysłu barwnikowego.

Palenie tytoniu jest jednym z głównych czynników ryzyka zachorowania na raka pęcherza moczowego. Zwiększona częstość występowania raka pęcherza wśród palaczy związana jest z toksycznym działaniem związków chemicznych wydalanych z moczem.

W chwili rozpoznania blisko 75% nowotworów pęcherza moczowego ma charakter powierzchowny i jest ograniczony do błony śluzowej - Ta - Tis lub podśluzowej - T1. 25% nowych rozpoznań raka pęcherza moczowego ma charakter naciekowy - T2 - T4.

Wczesne rozpoznanie raka pęcherza moczowego i wdrożenie leczenia daje najlepsze wyniki.