TURP - ang. transurethral resection of the prostate - przezcewkowa resekcja gruczołu krokowego

Przezcewkowa resekcja gruczołu krokowego - TURP jest zabiegiem endoskopowym stosowanym w leczeniu łagodnego przerostu gruczołu krokowego - BPH. Pierwszą przezcewkową elektroresekcję stercza – TURP wykonał Stern w 1927 roku. Początki zabiegu były bardzo trudne ze względu na techniczne ograniczenia sprzętowe. Wprowadzony przez McCarthy’ego w 1931 model resektoskopu zrewolucjonizował TURP jako metodę leczenia łagodnego przerostu gruczołu krokowego.

Do TURP kwalifikowani są pacjenci, u których zastosowane leczenie farmakologiczne BPH nie przynosi spodziewanego efektu. Wielkość gruczołu obliczona w badaniu USG ma kluczowe znaczenie przy kwalifikacji do TURP. Zabieg wykonywany jest w znieczuleniu regionalnym. Czasami istnieje konieczność znieczulenia ogólnego pacjenta do przeprowadzenia TURP. Przed zabiegiem anestezjolog przeprowadza wywiad z pacjentem i bada go. Bezpośrednio przed zaplanowanym TURP anestezjolog wykonuje znieczulenie podpajęczynówkowe dzięki czemu możliwe jest bezbolesne przeprowadzenie operacji. W czasie zabiegu pacjent jest przytomny. Pacjent układany jest na fotelu ginekologicznym z nogami umieszczonymi na specjalnych podpórkach pod stawami kolanowymi. Po zabiegu konieczne jest pozostanie w oddziale urologicznym na kilka dni (z reguły 2 - 3 dni, czasami konieczna jest dłuższa hospitalizacja).

                                      Fot. TURP - pętla resektoskopu - początek operacji

Jak sama nazwa wskazuje TURP jest zabiegiem wykonywanym przez cewkę moczową. Urolog wprowadza do cewki moczowej resektoskop - narzędzie endoskopowe zaopatrzone w pętlę elektryczną i układ optyczny, dzięki któremu pod kontrolą wzroku wycina tkankę przerośniętego gruczołu krokowego. Cały zabieg wykonywany jest pod kontrolą obrazu cewki sterczowej na ekranie monitora. Resektoskop wyposażony jest w układ hydrauliczny dzięki czemu możliwy jest stały przepływ płynu płuczącego co poprawia widoczność operawonego miejsca. Skrawki gruczołu wyciętego podczas TURP wpadają do pęcherza moczowego skąd urolog wypłukuje je przez płaszcz resektoskopu lub usuwa je specjalną strzykawką.
Po zabiegu urolog zakłada do pęcherza cewnik Foley'a. Z reguły jest to cewnik trójdrożny, który umożliwia podłączenie płukania w przypadku krwawienia z loży po wyciętym gruczolaku stercza. Cewnik usuwany jest po oczyszczeniu moczu z krwi i skrzepów.

Zalecenia dla pacjentów po TURP

Przez okres 6 tygodni po zabiegu należy prowadzić oszczędzający tryb życia, unikać intensywnego wysiłku fizycznego. Siedmiu  na 10 pacjentów, u których wykonano TURP odczuwa poprawę w oddawaniu moczu.

Materiał uzyskany podczas TURP zostaje zebrany po zabiegu i umieszczony w pojemnikach z formaliną. Materiał uzyskany podczas TURP wysyłany jest do badania histopatologicznego celem oceny struktury usuniętej tkanki. Wynik badania histopatologicznego odsyłany jest do oddziału, w którym przeprowadzono TURP po około 2 - 3 tygodniach. Każdy pacjent po TURP wymaga kontroli urologicznej z wynikiem badania histopatologicznego.

TURP u pacjentów ze zwężęniem cewki moczowej

Czasami łagodny przerost gruczołu krokowego współistnieje ze zwężeniem cewki moczowej. W zależności od stopnia zwężenia cewki urolog decyduje w czasie zabiegu o tym czy zabieg urethrotomii – rozcięcia zwężenia cewki i TURP będzie wykonywał jednoczasowo, czy w dwóch etapach.

TURP u pacjentów ze współistniejącą kamicą pęcherza moczowego

W przypadku niewielkich złogów w pęcherzu moczowym TURP i kruszenie kamienia można przeprowadzić jednoczasowo.  Jeśli kruszenie złogu w pęcherzu moczowym znacznie wydłuży przebieg operacji wówczas przezcewkową resekcję przeprowadza się po kilku tygodniach od lithotrypsjii i litholapaksji.

Powikłania po TURP

    masywne krwawienie w czasie trwania zabiegu 8-14%
    krwawienie z loży po gruczolaku po zabiegu 20%
    uszkodzenie pęcherza wymagające naprawy chirurgicznej 4%
    wystąpienie zespołu poresekcyjnego – post TURP- syndrome 1-4%
    całkowite nietrzymanie moczu – 1%. W kilku badaniach statystycznych potwierdzono pojawienie się wysiłkowego nietrzymania moczu (np. podczas kaszlu, śmiechu) po TURP.
    zwężenie cewki moczowej lub zwężenie szyi pęcherza moczowego 8%
    wytrysk wsteczny - w czasie TURP uszkadzany jest zwieracz wewnętrzny cewki moczowej co powoduje cofanie się nasienia podczas wytrysku do pęcherza moczowego. Częstość wytrysku wstecznego ocenia się na około 85% pacjentów leczonych przezcewkową resekcją prostaty
    impotencja - u części mężczyzn (ok 25% pacjentów) po TURP mogą pojawić się przejściowe lub długotrwałe problemy z uzyskaniem lub utrzymaniem wzwodu

W dziale Eurologia TV dostępny jest film przedstawiający przezcewkową resekcję gruczołu krokowego - TURP.