Anatomia pęcherza moczowego

Pęcherz moczowy jest zbiornikiem położonym w miednicy małej za spojeniem łonowym, którego zadaniem jest gromadzenie moczu wydzielanego przez nerki. Pęcherz moczowy położony jest w przestrzeni pozaotrzewnowej. Mocz spływa z układów kielichowo - miedniczkowych nerek moczowodami do pęcherza moczowego. Ujścia moczowodó zlokalizowane są w obrębie trójkąta pęcherza moczowego.

Pojemność wypełnionego pęcherza moczowego waha się w granicach 300 – 400 ml. Uczucie parcia pojawia się przy objętości około 250 – 300 ml moczu. Pojemność pęcherza ulega powiększeniu w stanach chorobowych układu moczowego dających przeszkodę podpęcherzową. U pacjentów z zatrzymaniem moczu wielokrotnie stwierdza 2 – 3 litry moczu w pęcherzu. Przy słabym wypełnieniu pęcherz schowany jest za spojeniem łonowy, przy znacznym wypełnieniu pęcherz przybiera kształt kulisty i wystaje poza brzeg spojenia łonowego.

W budowie pęcherza moczowego wyróżnia się dno pęcherza, trzon i szczyt. Szczytem pęcherza (apex vesicae urinariae) określa się jego część skierowaną do góry i ku przodowi. Trzon pęcherza (corpus vesicae urinariae) zloaklizowany jest między dnem a szczytem pęcherza moczowego. Dno pęcherza moczowego (fundus vesicae urinariae) położone jest ku dołowi i tyłowi. W dnie pęcherza zlokalizowany jest trójkąt pęcherza moczowego (trigonum vesicae urinariae) ograniczony przez pęcherzowe ujścia obu moczowodów i ujście wewnętrzne cewki moczowej.

Stosunek pęcherza moczowego i jego więzadła spełniają istotną rolę ułatwiającą wypełnianie pęcherza moczowego. U mężczyzn dno pęcherza spoczywa na gruczole krokowym, który połączony jest ze spojeniem łonowym za pośrednictwem więzadeł łonowo - sterczowych. Między odbytnicą a pęcherzem moczowym występują więzadła pęcherzowo odbytnicze u mężczyzn i pęcherzowo - maciczne u kobiet.

U mężczyzny pęcherz moczowy położony jest między spojeniem łonowym a odbytnicą. U kobiety pęcherz moczowy położony jest między spojeniem łonowym a macicą i pochwą. Między spojeniem łonowym a przednią ścianą pęcherza moczowego znajduje się wypełniona tkanką łączną przestrzeń Retziusa – inaczej przestrzeń załonowa. Od szczytu pęcherza do ściany jamy brzusznej rozciąga się więzadło pępkowe pośrodkowe, któr jest pozostałością moczownika występującego w życiu płodowym. Po obu stronach więzadła pępkowego środkowego   rozciągają się więzadła pępkowe boczne, które są pozostałością po płodowych tętnicach pępkowych.

Ściana pęcherza moczowego zbudowana jest z trzech warstw a jej grubość uzależniona jest od stopnia wypełnienia. W budowie ściany pęcherza moczowego wyróznia się warstwy :

-    błona śluzowa i błona podśluzowa. Błona śluzowa zbudowana jest z nabłonka urothelailnego. Nabłonek urothelialny zaliczany jest do nabłonka wielowarstwowego przejściowego. W zależności od stopnia wypełnienia pęcherza moczowego rózna jest ilość warstw komórek w nabłonku.
-    błona mięśniowa pęcherza moczowego utworzona jest z trzech warstw, które tworzą strukturalną całość. Odmienny przebieg włókien mięśniowych w poszczególnych warstwach i ich wzajemne przenikanie powoduje, że objętość pęcherza w swobodny sposób dostosowuje się do objetości moczu. W okolicy ujścia wewnętrznego cewki mięśniówka tworzy pierścień, który stanowi zwieracz wewnętrzny cewki moczowej.
-    błona zewnętrzna pokrywająca ściany pęcherza moczowego, które nie są pokryte otrzewną

Tętnice zaopatrujące pęcherz moczowy to tętnice pęcherzowe górne (odgałęzienia tętnic pępkowych), dolne oraz tętnice odbytnicze środkowe, które są odgałęzieniami tętnic biodrowych wewnętrznych.

Sploty żylne pęcherza tworzą żyły pęcherzowe górne i dolne, które uchodzą do żył biodrowych wewnętrznych.