Rozpoznanie

Badanie podmiotowe

Badanie podmiotowe czyli wywiad zebrany przez urologa od pacjenta podejrzanego o nowotwór pęcherza moczowego jest wstępem do diagnostyki. Urolog zadaje pacjentowi pytania dotyczące narażenia czynników ryzyka usposabiających do rozwoju raka pęcherza moczowego. Urolog zadaje pacjentowi pytania na temat występowania krwiomoczu i objawów dyzurycznych.
Badania wykorzystywane w diagnostyce guzów pęcherza moczowego

Cystoskopia

Cystoskopia czyli wziernikowanie pęcherza moczowego jest badaniem podczas, którego urolog wprowadza cystoskop do pęcherza moczowego i ogląda jego wnętrze. Badanie wykonywane jest w znieczuleniu miejscowym cewki żelem lignocainowym. W czasie badania pacjent ułożony jest w pozycji ginekologicznej z nogami podpartymi na specjalnych podpórkach. Urolog wypełnia pęcherz płynem i ogląda śluzówkę pęcherza moczowego na ekranie monitora.

Fot. Guz lewej ściany pęcherza moczowego - widok w czasie cystoskopii.

Cystoskopia fluorescencyjna- diagnostyka fotodynamiczna (PDD)

Cystoskopia PDD – photodynamic diagnosis polega na wykonaniu cystoskopii pęcherza moczowego z wykorzystaniem specjalnego fotouczulacza podanego dopęcherzowo z użyciem światła ultrafioletowego. Na dwie godziny przed badaniem podawany jest fotouczulacz do pęcherza moczowego, który łączy się z komórkami nabłonka urothelialnego i komórkami nowotworowymi. Po około 90 minutach fotosensytyzer wydalany jest ze zdrowych komórek a pozostaje w komórkach nowotworowych. Opóźnione uwalnianie fotouczulacza z patologicznych komórek zostało wykorzystane w diagnostyce PDD. W czasie cystoskopii PDD pęcherz moczowy oświetlany jest światłem ultrafioletowym, które powoduje różowe świecenie tkanki nowotworowej zawierającej fotouczulacz.

Badanie ultrasonograficzne jamy brzusznej z pełnym pęcherzem moczowym

Guzy pęcherza moczowego są często rozpoznawane podczas rutynowego badania USG jamy brzusznej. Badanie ultrasonograficzne jamy brzusznej jest bardzo wartościowe pod warunkiem dobrego wypełnienia pęcherza moczowego. Czasami jest to jedyne badanie diagnostyczne poprzedzające przezcewkową resekcję guza pęcherza moczowego.

Fot. Guz trójkąta pęcherza moczowego - widok w USG. 

Tomografia komputerow jamy brzusznej (CT, KT)

Tomografia komputerowa pozwala na ocenę stopnia zaawansowania choroby nowotworowej. Badanie pozwala na ocenę stopnia zaawansowania choroby – naciekanie nowotworu poza pęcherz moczowy i zajęcie węzłów chłonnych.

Urografia

Urografia straciła nieco na znaczeniu w diagnostyce guzów pęcherza moczowego po wprowadzeniu USG. Guzy pęcherza czasami są widoczne na zdjęciach urograficznych jako ubytek wypełnienia w świetle pęcherza moczowego.

Rozpoznanie stadium zaawansowania i stopnia zróżnicowania nowotworu pęcherza moczowego możliwe jest dzięki przezcewkowej resekcji guza pęcherza moczowego – TURT. Zabieg wykonywany jest w znieczuleniu regionalnym i polega na wycięciu resektoskopem guza pęcherza moczowego wraz z leżącym pod nim fragmentem ściany pęcherza. Materiał uzyskany podczas resekcji wysyłany jest do patomorfologa celem oceny histopatologicznej.
Po zabiegu urolog może wykonać badanie dwuręczne, podczas którego ocenia się ruchomość ściany pęcherza moczowego i naciekanie narządów sąsiednich.

U pacjentów, u których podejrzewa się naciekanie mięśniówki pęcherza lub raka pęcherza moczowego z przerzutami do węzłów chłonnych wykonuje się tomografię komputerową (CT) celem oceny stopnia miejscowego zaawansowania choroby.