Chemioterapia według schematu BEP

Chemioterapia polega na stosowaniu leków - substancji chemicznych, które mają działanie cytostatyczne (działanie hamujące cykle podziałów komórkowych) na komórki nowotworu. Wprowadzenie chemioterapii w schemacie BEP było przełomem w leczeniu guzów germinalnych jądra. Skuteczność chemioterapii BEP jest bardzo wysoka a efekty uboczne skutecznie mogą być łagodzone lekami i są przemijające. Nasilenie efektów ubocznych zależy od tolerancji chemioterapii u danego pacjenta. Zdecydowanie łatwiej znieść chemioterapię pozytywnie myśląc o jej wysokiej skuteczności. Ryzyko nawrotu choroby jest ponad 10 razy mniejsze w przypadku zastosowania chemioterapii BEP.

Chemioterapia w schemacie BEP składa się z trzech leków

    Bleomycyna
    Etopozyd
    Cisplatyna - inaczej cis - Platyna

Chemioterapia według schematu BEP podawana jest dożylnie. Czasami bleomycyna podawana jest w formie zastrzyku domięśniowego. W większości ośrodków chemioterapia BEP stosowana jest w formie wlewów dożylnych przez 5 dni. Każdego dnia pobytu w oddziale podawane są kroplówki przez 5 - 6 godzin dziennie. Po 5 dniach pacjent jest wypisywany do domu. Po 3 tygodniach wykonuje się ponowny 5 dniowy cykl wlewek BEP.

Pierwszego dnia chemioterapii podawane są etopozyd i cisplatyna. Drugiego dnia podawane są wszystkie trzy leki schematu BEP. Trzeciego, czwartego i piątego dnia podawane są wlewy z etopozydu i cisplatyny. Cykl w schemacie BEP trwa trzy tygodnie. Pacjenci z zarodkowymi nowotworami jądra wymagają z reguły 2 - 4 cykli BEP.

Wysoka skuteczność chemioterapii BEP powiązana jest z występowaniem różnych działań ubocznych po jej włączeniu do leczenia. Rodzaj i stopień nasilenia działań niepożądanych chemioterapii u każdego pacjenta jest inny. Efekty uboczne wymienione poniżej stanowią przekrój działań nieporządanych BEP i nie występują u wszystkich pacjentów.

Wśród najczęściej wymienianych skutków ubocznych chemioterapii BEP wymienia się

   nudności i wymioty - każdy pacjent w czasie i po chemioterapii otrzymuje leki przeciwwymiotne, które skutecznie łagodzą dolegliwości. Leki przeciwwymiotne mogą powodować zaparcia na co powinny zwrócić osoby z tendencją do nich. Jeśli w czasie chemioterapii masz nudności / wymioty i masz ochotę na jakiś posiłek należy to wykorzystać. Wielu pacjentów obawiając się nasilenia objawów ze strony przewodu pokarmowego ogranicza spożywanie posiłków do minimum co nie jest korzystne. Pacjenci przechodzący chemioterapię mają włączone leki przeciwwymiotne np. Zofran. Należy pamiętać o ich regularnym stosowaniu. W przypadku braku efektu po lekach przeciwwymiotnych należy skontaktować się z lekarzem, który może dokonać zmiany leku na inny
   zmiany w smaku - najczęściej metaliczny posmak w ustach - ustępuje kilka dni po zakończeniu chemioterapii BEP
    krwawienie z nosa lub dziąseł, skłonność do wybroczyn, siniaków - chemioterapia powoduje spadek liczby płytek odpowiedzialnych za krzepnięcie krwi
    niedokrwistość i towarzyszące jej uczucie zmęczenia lub pogorszenie wydolności fizycznej. Chemioterapia BEP może powodować spadek czerwonych krwinek krwi co czasami może wymagać przetoczenia masy erytrocytarnej (ME)
  uczucie zmęczenia - dość częsty objaw spotykany u pacjentów przechodzących chemioterapię BEP. Pacjenci w czasie chemioterapii wymagają szczególnej opieki ze strony otoczenia. Często zgłaszana jest senność i brak chęci do działania. Jakikolwiek wysiłek fizyczny i intelektualny jest przeciwwskazany, należy jak najwięcej wypoczywać
    utrata włosów - utrata włosów w przebiegu chemioterapii pojawia się około 3 - 4 tygodni po pierwszym cyklu BEP. U części pacjentów wypadają brwi i rzęsy. Utrata włosów jest przejściowa i odrastają one po zakończeniu chemioterapii
   owrzodzenia jamy ustnej - w czasie chemioterapii może pojawić się podrażnienie śluzówki jamy ustnej. Jako prewencję należy stosować zwiększoną podaż płynów, płukanie jamu ustnej chłodnymi naparami z szałwii lub rumianku, stosowanie miękkiej szczoteczki do zębów, która nie podrażnia dziąseł. W przypadku braku efektu lub nasilenia owrzodzeń należy skontaktować się z lekarzem
   niewydolność nerek - czasami podczas stosowania BEP może pojawić sie u pacjenta niewydolność nerek, która przemija po zaprzestaniu chemioterapii
   gorączka i dreszcze - często obserwowany objaw uboczny wywołany przez bleomycynę. Dolegliwości z reguły nie utrzymują się długo i mogą być skutecznie leczone farmakologicznie
   zaburzenia słuchu i równowagi - dolegliwości przemijające, które w głównej mierze spowodowane są przez cisplatynę. Osłabienie słuchu, które pojawiło się podczas stosowawania BEP może być stałe, dlatego każde zaburzenia słuchu lub równowagi należy niezwłowcznie zgłosić lekarzowi

Rzadkie efekty uboczne chemioterapii BEP

  biegunka - może być skutecznie leczona lekami i zwiększoną podażą płynów w przypadku braku efektu po stosowanych lekach należy skontaktować się z lekarzem prowadzącym chemioterapię
  zaburzenia czucia w palcach i uczucie mrowienia może pojawić się jako efekt obwodowej neuropatii spowodowanej działaniem cisplatyny na nerwy obwodowe. Dolegliwości ustępują samoistnie w czasie do kilku miesięcy po zakończeniu chemioterapii.
  zakrzepica żył głębokich i zatorowość płucna - choroba nowotworowa i chemioterapia są czynnikami zwiększającymi ryzyko zakrzepicy. W przypadku bolesnego obrzęku podudzia lub całej kończyny dolnej należy zgłosić się do lekarza celem oceny czy nie wystąpiła zakrzepic żył głębokich, która będzie wymagała dodatkowego leczenia przeciwzakrzepowego. Duszność, pogorszenie tolerancji wysiłku zawsze wymagają kontaktu z lekarzem gdyż mogą być pierwszym objawem niedokrwistości lub zatorowości płucnej.