Anatomia moczowodów

Moczowód - łac. ureter jest przewodem długości około 26 - 30 cm, który rozpoczyna się w miejscu nazywanym połączeniem miedniczkowo - moczowodowym a kończy się ujściem pęcherzowym moczowodu. W ciele człowieka w warunkach prawidłowych są dwa moczowody - po jednym od każdej nerki. Czasami zdarzają się odmiany anatomiczne moczowodu - moczowody podwójne lub rozdwojone. W przebiegu moczowodu wyróżnia się część brzuszną i miedniczną. Granica pomiędzy nimi wyznaczona jest na wysokości skrzyżowania linii stawu krzyżowo - biodrowego z kresą graniczną. Część brzuszna moczowodu składa się z części przynerkowej i podnerkowej.

Moczowody przebiegają na przedniej powierzchni mięśni lędźwiowych większych (m. psoas major). W odcinku środkowym - na wysokości L4 moczowody krzyżują naczynia gonadalne - naczynia jądrowe u mężczyzn lub jajnikowe u kobiet. Moczowody krzyżują od przodu tętnice biodrowe i tworząc łuk skierowany przyśrodkowo i do tyłu kierują się w kierunku tylno - bocznych powierzchni pęcherza, gdzie wnikają w jego ścianę. Moczowody kończą się ujściami pęcherzowymi moczowodów, które wchodzą w skład trójkąta pęcherza moczowego. W przebiegu moczowodu występują trzy fizjologiczne przewężenia spowodowane stosunkami anatomicznymi, które są najczęstszymi lokalizacjami kamicy moczowodowej. Pierwszym fizjologicznym przewężeniem jest połączenie miedniczkowo - moczowodowe - miejsce gdzie moczowód odchodzi od miedniczki nerkowej. Kolejnym miejscem jest okolica skrzyżowania moczowodów z naczyniami biodrowymi. Trzecie przewężenie to ujście moczowodu do pęcherza moczowego.

Funkcja moczowodu polega na zapewnieniu spływu moczu z układu kielichowo - miedniczkowego nerki do pęcherza moczowodu. Moczowody wnikają do pęcherza w jego tylno - bocznej powierzchni. Moczowody w warunkach prawidłowych przeszywają mięśniówkę i śluzówkę pęcherza w sposób zapewniający mechanizm antyodpływowy - u zdrowego człowieka mocz nie cofa się z pęcherza do moczowodów.

Specyficzny układ włókien mięśniowych budujących warstwę mięśniową moczowodu - spiralny w górnym odcinku i podłużny w stosunku do długiej osi moczowodu w odcinku dolnym w połączeniu z falą perystaltyczną zapewnia dobry spływ moczu z miedniczki nerkowej do pęcherza moczowego. Kluczowe znaczenie w mechanizmie przeciwodpływowym ma śródścienny i podśluzówkowy odcinkek moczowodu w obrębie trójkąta pęcherza moczowego.

Unaczynienie moczowodu pochodzi od gałęzi tętnicy nerkowej, tętnicy jajnikowej lub jądrowej, aorty i tętnic biodrowych wspólnych. W części miednicznej unaczynienie moczowodu pochodzi od tętnicy odbytniczej środkowej, pęcherzowej dolnej i tętnicy macicznej u kobiet. Naczynia żylne moczowodu w postaci splotów żylnych uchodzą do żył jajnikowych, jądrowych i biodrowych.