Długość trwania hormonoterapii po radioterapii radykalnej raka prostaty

Obecnie mam 79 lat. W wieku 66 lat PSA wynosiło 2,35 ng/ml. W wieku 68 lat 3,41 ng/ml. Potem mimo moich próśb zwodzono mnie "następnym razem" i nie badano PSA. 8 lat później gdy miałem 76 lat w marcu 2010 PSA wyniosło 8,27 ng/ml. Zmieniłem urologa i on stwierdził że robimy biopsję co pół roku, tak by stwierdzić albo wykluczyć raka prostaty. To był 2010 rok. Miałem 4 biopsje. Ta ostatnia z lipca 2011 roku wykazała: I-II- Adenocarcinoma prostate Gleason 3+3 (wycinki z płata lewego) III-VI- Fragmenty prostaty bez cech rozrostu złośliwego. Czy PSA 8,27 z marca 2010 było maksymalne nie wiem? Od 3-08-2011 stosowałem Flutamid 3x1 tabletka oraz zastrzyk Eligard 45 mg na 1/2 roku równocześnie kierując mnie na radioterapię radykalną do Centrum Onkologii. Po tygodniu od HT 10-08-2011 badanie PSA 6,57 ng/ml. Następne PSA 1,98 ng/ml w dniu 29-09-2011. Oczekiwałem na miejsce w szpitalu ze względu na sporą odległość od Centrum Onkologii 3 miesiące. Gdybym dojeżdżał to radioterapia odbyłaby się za 3 tygodnie. Badania przed RT:

1) USG transrektalne - Gruczoł krokowy o wymiarach 47x45x37 mm, o objętości 40 cm3 - powiększony. W strefie obwodowej po stronie lewej obszar o obniżonej echogeniczności i zatartym zarysie wielkości. 7x5 mm - tu? W strefie obwodowej po stronie prawej hipoechogeniczny obszar 12x7mm - nie można wykluczyć tu. W strefie centralnej bezechowy obszar wielkości 7x5 mm - sugeruje przestrzeń płynową. Poza tym zarys torebki gruczołu gładki. Cechy przerostu łagodnego. Powiększonych węzłów chłonnych nie wykazano.

2) Rezonans magnetyczny gruczołu krokowego – badanie dynamiczne. Gruczoł krokowy o wymiarach 44x33x35 mm z cechami BPH, strefa obwodowa zachowana, niejednorodna, torebka gruczołu gładka. W strefie obwodowej krew po biopsji. Jedynie w badaniu dynamicznym w strefie obwodowej po obu stronach widoczne są ogniska wzmocnienia średnicy 7 mm, wzmocnienie ich silne w 1 minucie, następnie stabilny poziom wzmocnienia sugeruje naciek. Powiększonych węzłów chłonnych nie znaleziono. Pogrubienie ścian pęcherza moczowego do 8 mm. Oba UKM-y i moczowody bez cech poszerzenia. Kości miednicy bez cech meta.

3) USG jamy brzusznej: Wątroba normoechogeniczna bez zmian ogniskowych, niepowiększona. Pęcherzyk żółciowy złogów nie zawiera. PŻW nieposzerzony. Trzustka normoechogeniczna. Obie nerki o prawidłowej echostrukturze, bez cech poszerzenia UKM. Śledziona normoechogeniczna, prawidłowej wielkości. W widocznym zakresie węzły okołoaortalne niepowiększone.

4) Zdjęcie klatki piersiowej: Pola płucne bez zmian ogniskowych

Pod koniec listopada do końca grudnia (2011) przebiegała radioterapia radykalna standardowa promieniowaniem X 15 MV na obszar gruczołu krokowego - dawka całkowita 62,4 Gy/g, dawka frakcji - 2,6 Gy. Równocześnie zmieniono mi Eligard 45 mg co 1/2 roku na Diphereline S.R. 11,25 co 12 tygodni i Apo-Flutam 3x1 i te leki mam brać przez 3 lata oraz raz na 3 - m-ce kontrola. Badania (krew+wizyta) po 2 latach tj. maj 2013 roku zmieniono mi Apo - Flutam zamiast 3x1 na 2x1. Jedni lekarze twierdzą, że po radioterapii powinny być tylko zastrzyki bez tabletek a drudzy, że jedno i drugie. Urolog, który wykonywał biopsję i skierował mnie do CO na RT twierdzi, że po RT hormonoterapia powinna być odstawiona. Co do czasu hormonoterapii po radioterapii  też są różne zdania. Mój lekarz dr n. med. zalecił zastrzyk Diphereline i tabletki Apo-Flutam przez 3 lata. Zostało mi jeszcze 10 m-cy - terapia do 3.08.14 roku. Odczuwam coraz mocniejsze parcie moczu przy mniejszych ilościach i częściej oddawanego. Obawiam się, że tak długie zażywanie tych tabletek może się ujemnie odbić na układzie kostnym, wątrobie, żołądku lub jeszcze czymś innym. Badania z kwietnia 2013:

1) Scyntygrafia układu kostnego: Zwiększone gromadzenie radiofarmaceutyku w stawach barkowych, mostkowo-obojczykowych, kręgosłupie L, stawach krzyżowo biodrowych, kolanowych i skokowych.Wnioski z badania: Obraz scyntygraficzny układu kostnego bez ognisk aktywnego procesu rozrostowego. Uwidocznione zmiany o charakterze przeciążeniowo-zwyrodnieniowym.

2) USG jamy brzusznej: W stosunku do badania z 08/11 roku jedna różnica: Wątroba o podwyższonej echogeniczności, stłuszczona, bez zmian ogniskowych.

3) RTG klatki piersiowej: Pola płucne bez zmian ogniskowych.

Moje PSA po radioterapii po 1 miesiącu 0,3, po 3 miesiącach 0,052 ng/ml. Następne badania co 3 m-ce w 2012 wynoszą 0,015, 0,011, 0,005 ng/ml i cztery badania w 2013 ostatnie koniec września wynoszą: 0,003, 0,003, 0,003, 0,003. Następną wizytę z badaniem PSA mam w grudniu tego roku. Czy są jakieś opracowania naukowe na temat czasu leczenia HT?

Odpowiedź zespołu eUrologia.pl

Radioterapia radykalna jest jedną z metod leczenia raka stercza ograniczonego do narządu - stopień zaawansowania T1c-T2c N0 M0. U pacjentów wysokiego ryzyka długotrwała terapia hormonalna zalecana jest przed i po radioterapii.

W większości badań udowodniono przewagę stosowania leczenia hormonalnego po radioterapii w porównaniu z samą radioterapią. Długość stosowania hormonoterapii adjuwantowej po radioterapii radykalnej w leczeniu raka prostaty jest częstym przedmiotem sporów pomiędzy urologiem a onkologiem.

W badaniu EORTC, w którym porównywano 36 miesięczną hormonoterapię po radioterapii radykalnej do 6 miesięcznej wykazano większą przeżywalność w okresie 5 letnim u pacjentów z rakiem wysokiego ryzyka leczonych hormonalnie przez 36 miesięcy. 5 letnia śmiertelność w badanej grupie wynosiła 19% w ramieniu stosującym krótkotrwałą hormonoterapię i odpowiednio 15,2% w ramieniu leczonych hormonalnie przez okres 36 miesięcy.

Zgodnie z wytycznymi EAU pacjenci z rakiem stercza o stopniu zaawansowania T3-T4 N0 M0 powinni być leczeni hormonalnie przez 3 lata po radioterapii radykalnej. Pacjenci z rakiem gruczołu krokowego T2c-T3 N0-NX i sumą Gleasona 2-6 mogą być leczeni krótkotrwała hormonoterapią (6 miesięcy po radioterapii).

Z przedstawionego opisu załączonego do Pańskiego pytania wynika, że u pacjenta zdiagnozowano raka gruczołu krokowego o niskim potencjale złośliwości - Gleason 3+3=6 w wycinkach z 1 płata przy niskim stężeniu PSA (3 negatywne biopsje, wiek pacjnta poziom PSA nasuwają pytanie czy nowotwór był istotny klinicznie). Teoretycznie u pacjenta w wieku 77 lat można było rozważyć okresową obserwację z założeniem włączenia leczenia w momencie pojawienia się objawów klinicznych choroby. Nie ma zgodności co do wytycznych odnośnie długości stosowania hormonoterapii po RTG terapii raka stercza. Przyjmuje się, że czas stosowania analogów LHRH wynosi od 30 - 36 miesięcy w przypadku raka o średnim lub wysokim stopniu złośliwości. U pacjentów z rakiem o niskim stopniu złośliwości i zaawansowaniu TNM hormonoterapia stosowana jest przez 6 miesięcy. W jednym z badań udowodniono, że hormonoterapia trwająca przez 18 miesięcy ma taką samą skuteczność jak terapia trwająca 36 miesięcy. Jeśli hormonoterapia
jest źle tolerowana to można zastanowić się nad jej modyfikacją lub zaprzestaniem po rozmowie z urologiem lub onkologiem.

Polecane artykuły

Polecane filmy