Testosteron - męski hormon płciowy

Testosteron jest podstawowym męskim hormonem płciowym wytwarzanym przez jądra i nadnercza. U kobiet niewielkie ilości testosteronu wytwarzane są przez łozysko i jajniki. Ponad 95% testosteronu produkowana jest przez komórki Leydiga w jądrach pod wpływem hromonu luteinizującego - LH produkowanego przez przedni płat przysadki mózgowej. Produkcja LH stymulowana jest przez gonadoliberynę GnRH wytwarzanom w podwzgórzu. Testosteron należy do steroidowych hormonów płciowych i przeważającej części wytwarzany jest w komórkach śródmiąższowych Leydiga jako pochodna cholesterolu.

Rola testosteronu w organizmie człowieka

Testosteron jest hormonem androgennym odpowiedzialnym za powstanie drugorzędowych cech płciowych u mężczyzn. Testosteron występuje zarówno u kobiet jak i u mężczyzn. Stężenie testosteronu w surowicy kobiet jest wielokrotnie mniejsze w porównaniu do mężczyzn. Wpływ testosteronu na organizm kobiet maskowany jest przez estrogeny - żeńskie hormony płciowe. Testosteron odpowiedzialny jest za rozwój cech płciowych u mężczyzn takich jak zewnętrzne narządy płciowe, rozwój gruczołu krokowego i pęcherzyków nasiennych. Testosteron jest niezbedny do rozwoju drugorzędowych cech płciowych takich jak męska budowa ciała, niski głos i męski typ owłosienia ciała.

Testosteron jest hormonem anabolicznym co oznacza, że u obu płci przyspiesza syntezę białek. Przeważająca częśc testosteronu związana jest z białkami. Podstawowym białkiem wiążącym testosteron jest globulina SHBG (Sex Hormone Binding Globuline - globulina wiążąca hormony płciowe).

Pora dnia a stężenie testosteronu

Testosteronu u mężczczyn wydzielane jest w rytmie dobowym. Szczyt wydzielania testosteronu przez komórki Leydiga obserwowany jest w godzinach porannych (6-7 rano). Najniższe wydzielanie testosteronu obserwowane jest w godzinach wieczornych (około godziny 19-20). Poziom testosteronu obniża się wraz z wiekiem mężczyzny.

Objawy niedoboru testosteronu

Wartości referencyjne poziomu testosteronu

  Mężczcyźni    9-38 nmol/l lub 2,6-11 ng/ml lub 230-345 ng/dl
  Kobiety    0,4-3,9 nmol/l lub 0,1-1,1 ng/ml