Objawy raka nerki

W przeszłości najczęściej występującymi objawami raka nerki były krwiomocz, wyczuwalny przez powłoki guz i ból okolicy lędźwiowej. Upowszechnienie diagnostyki obrazowej (USG i tomografia komputerowa) w codziennej praktyce spowodowało, że aktualnie większość nowotworów nerki wykrywanych jest w fazie, kiedy nie daje żadnych objawów.

Fot. Rak jasnokomórkowy nerki pT2 objawiający się nawracającym krwiomoczem. Rozcięta nerka z guzem średnicy 5 cm.

Klasyczna triada wymienionych objawów raka nerki stwierdzana jest u około 5-7% pacjentów. Objawy raka nerki mogą być wynikiem zaawansowania miejscowego lub są spowodowane uogólnieniem procesu nowotworowego.

Rak nerki jest chorobą podstępną, której rozwój przez długi czas jest niemy klinicznie co powoduje, że duży odsetek guzów rozpoznawanych jest w zaawansowanym stadium. Zdarza się, że pierwszym objawem raka nerki są dolegliwości związane z obecnością przerzutów do kości, płuc lub objawy ogólne takie jak niedokrwistość wtórna, stany gorączkowe lub utrata masy ciała.

Najczęsciej występującym wczesnym objawem raka nerki, który powinien być zawsze sygnałem alarmowym jest krwiomocz. Nawet jednorazowy krwiomocz wymaga zgłoszenia się do urologa. Krwiomocz w przypadku raka nerki świadczy o naciekaniu układu kielichowo - miedniczkowego i występuje u blisko 38% pacjentów z rakiem nerki.
Tępe bóle okolicy lędźwiowej mogą być spowodowane naciekiem nowotworu poza nerkę, wodonerczem wywołanym uciskiem przez masę guza lub zatkaniem moczowodu przez masy guza lub skrzepy krwi. Czasami zdarza się, że zgłaszają się do urologa pacjenci z zaawansowanym rakiem nerki dającym bóle okolicy lędźwiowej, które traktowane były jako dolegliwości ze strony kręgosłupa. Ucisk guza na żylę jądrową może spowodować powstanie żylaków powrózka nasiennego co czasami jest pierwszym objawem niepokojącym pacjenta. Nadciśnienie tętnicze oporne na leczenie farmakologiczne czasami jest pierwszym objawem raka nerki produkującego reninę.
Najczęściej stwierdzanymi odchyleniami w badaniach laboratoryjnych występującymi u pacjentów z rakiem nerki są :
  utrata wagi
  niedokrwistość wtórna lub czerwienica spowodowana produkcją przez komórki raka erytropoetyny
  hiperkalcemia
 - zwiększone stężenie wapnia w surowicy
  nocne poty i stany podgorączkowe
  podwyższone CRP
  podwyższony OB stwierdzany jest blisko u połowy pacjentów z rakiem nerki

  nadciśnienie tętnicze
  podwyższone wartości AspAT, AlAt, ALP, hipoalbuminemia nawet w przypadku braku przerzutów do wątroby
  zespół Stauffera

Rak nerki z obecnością przerzutów odległych może dawać objawy charakterystyczne dla zajętego narządu. Przerzuty raka nerki do płuc mogą powodować obniżenie tolerancji wysiłku, duszność, uporczywy kaszel. Przerzuty do wątroby mogą powodować tępe bóle prawego podżebrza i pojawiają się dopiero przy naciąganiu torebki wątroby przez powiększający się przerzut. Obecność przerzutów do kośćca objawia się trudnymi do opanowania bólami a także występowaniem złamań patologicznych.