Kamica pęcherza moczowego - operacje wykonywane w leczeniu kamicy pęcherza moczowego

Kamica pęcherza moczowego jest schorzeniem, w którym występują złogi w pęcherzu moczowym. Wielkość i ilość złogów może być różnorodna. Czasami zdarzają się pacjenci ze złogami całkowicie wypełniającymi światło pęcherza moczowego, którzy zgłaszają się do urologa z objawami dyzurycznymi. W skrajnych przypadkach kamica pęcherza moczowego może doprowadzić do niewydolności nerek. Nieleczona kamica pęcherza moczowego jest przyczyną nawracającej infekcji układu moczowego i stanowi czynnik ryzyka rozwoju nowotworów pęcherza moczowego. Leczenie kamicy pęcherza moczowego polega na operacyjnym usunięciu złogu. Kamica pęcherza moczowego może być leczona w sposób otwarty lub endoskopowy.

Cystolithotomia - sectio alta - klasyczna operacja usunięcia złogu w pęcherzu moczowym

Cystolithotomia jest operacją polegającą na otwarciu pęcherza moczowego i usunięciu złogu. Zabieg wykonywany jest w warunkach sali operacyjnej. Pacjent układany jest na plecach w znieczuleniu regionalnym lub ogólnym złożonym. U pacjentów bardzo obciążonych możliwe jest wykonanie tej operacji w znieczuleniu nasiękowym. Urolog w czasie zabiegu nacina skórę tuż powyżej spojenia łonowego i dociera do pęcherza moczowego, który następnie jest w odpowiedni sposób nacięty.

Fot. Cystolithotomia - operacja klasyczna usunięcia złogu z pęcherza moczowego.

Po usunięciu złogu z pęcherza moczowego urolog szyje warstwowo ścianę pęcherza moczowego. W zależności od warunków operacyjnych i preferencji operatora do pęcherza moczowego może być założony dren cystostomijny. Zadaniem cystostomii jest niskociśnieniowe odprowadzenie moczu - wentyl bezpieczeństwa dla cewnika Foley'a założonego przez cewkę moczową. W czasie zabiegu może być założony również dren - specjalna rurka w okolicę przedpęcherzową. Gojenie rany pooperacyjnej trwa od kilku do kilkunastu dni. U pacjentów starszych, chorujących na cukrzycę, obciążonych kardiologicznie lub z przewlekłą infekcją układu moczowego gojenie rany może być przedłużone.

Endoskopowe operacje kamicy pęcherza moczowego można podzielić na dwa typy zabiegów. Pierwszym i najpopularniejszym jest endoskopowe rozkruszenie i usunięcie fragmentów złogu przez cewkę moczową. Drugim typem endoskopowej operacji usunięcia złogu z pęcherza moczowego jest PCCL - Percutaneous Cystolithotrypsy - przezskórne usunięcie złogów z pęcherza moczowego.

Lithotrypsio et litholapaxio calculi vesicae urinariae - rozkruszenie złogu i usunięcie jego fragmentów przez cewkę moczową

Operacja wykonywana jest w warunkach sali endoskopowej w znieczuleniu regionalnym lub ogólnym. W czasie zabiegu urolog wprowadza przez cewkę do pęcherza moczowego specjalne narzędzie endoskopowe wyposażone w kanał roboczy i układ optyczny. Obraz wnętrza pęcherza przekazywany jest na ekran monitora, dzięki czemu operator może precyzyjnie poruszać się po wnętrzu pęcherza moczowego pod kontrolą wzroku.

Fot. Złóg w pęcherzu moczowym - widoczna końcówka lithoclastu opierająca się o kamień.

Kanał roboczy pozwala na wprowadzenie do światła pęcherza moczowego narzędzi endoskopowych w sposób nienarażający cewkę moczową na uszkodzenia. W pierwszym etapie zabiegu złóg jest kruszony na drobne fragmenty, które następnie są usuwane kleszczykami lub wypłukiwane z pęcherza moczowego specjalnym ewakuatorem. Kamień w pęcherzu moczowym może być rozkruszony różnymi metodami. Klasyczne litotryptory wykorzystują mechaniczne fale uderzeniowe lub fale ultradźwiękowe do rozkruszenia złogu. W ostatnich kilku latach coraz popularniejsze stały się lasery wykorzystywane do kruszenia złogów w pęcherzu moczowym. Po zabiegu do pęcherza moczowego moczowego zakładany jest cewnik Foley'a. Czasami po zabiegu konieczne jest założenie cewnika trójdrożnego typu Foley, który umożliwia podłączenie płynu płuczącego.

PCCL - przezskórne usunięcie złogów z pęcherza moczowego

PCCL jest zabiegiem endoskopowym, którego założeniem jest usunięcie złogu z pęcherza moczowego przez niewielkie nacięcie skóry tuż powyżej spojenia łonowego. Zabieg wykonywany jest w znieczuleniu regionalnym lub ogólnym w warunkach sali endoskopowej. Pierwszym etapem jest wytworzenie przetoki pęcherzowo - skórnej - kanał roboczy dla nefroskopu. Urolog przez cewkę moczową instaluje w pęcherzu moczowym cystoskop i wypełnia pęcherz moczowy płynem płuczącym. Kolejnym etapem jest nacięcie skóry tuż powyżej spojenia łonowego i wprowadzenie do pęcherza moczowego nefroskopu. Kruszenie złogu na drobne fragmenty przebiega w sposób identyczny jak w przypadku endoskopowego usunięcia złogu z dostępu przez cewkę moczową (lithotrypsio et litholapaxio). Fragmenty złogu usuwane są kleszczykami lub specjalnym ewakuatorem przez nefroskop zainstalowany w przetoce skórno - pęcherzowej. Czasami po zabiegu zakładany jest na kilka dni dren cystostomijny. Po zabiegu do pęcherza zakładany jest cewnik Foley'a który usuwa się po kilku dniach.