Przyczyny powstawania złogów w układzie moczowym

Pierwsze wzmianki na temat kamicy układu moczowego pochodzą ze starożytnego Egiptu. Pomimo, że istnieją liczne teorie tłumaczące mechanizmy powstawania złogów w drogach moczowych, nie istnieją metody pozwalające na określenie przyczyn kamicy u większości pacjentów.

Blisko 80% kamieni w drogach moczowych zbudowanych jest z soli wapnia. Pozostałe 20% złogów składa się z kwasu moczowego, struwitu (kamica infekcyjna) lub cystyny.

Istnieją różne teorie tłumaczące powstawanie złogów w układzie moczowym. Teoria nadmiernego wysycenia i krystalizacji głosi, że w moczu zagęszczonym następuje agregacja kryształów soli mineralnych i powstawanie złogów. Do zagęszczenia moczu i krystalizacji może dojść w wyniku niedostatecznej podaży płynów, utraty wody przez skórę lub przewód pokarmowy. Teoria niedoboru inhibitorów krystalizacji -w moczu występują substancje, które hamują powstawanie kryształów soli mineralnych. W przypadku ich niedoboru istnieje zwiększone ryzyko wytrącania soli mineralnych. Wśród najczęściej wymienianych inhibitorów krystalizacji są jony magnezu, cytrynian, peptydy i glikoproteiny.

Czynniki ryzyka wystąpienia kamicy moczowej

  kamica nerkowa u rodziców

  płeć męska - mężczyzźni 3 krotnie częsciej chorują na kamicę nerkową

  mała ilość wypijanych płynów

  dieta bogatobiałkowa i wysokie spożycie soli kuchennej

  siedzący tryb życia i intensywne pocenie (wysiłek fizyczny lub gorący klimat)

Wady anatomiczne powodujące zwiększenie ryzyka wystąpienia kamicy moczowej

  nerka gąbczasta - wrodzona wada polegająca na torbielowatym poszerzeniem kanalików zbiorczych. Liczne uchyłki i torbiele w rdzeniu nerki predysponują do krystalizacji i powstawania drobnych złogów nerkowych

  zwężenie połączenia miedniczkow-moczowodowego - wada moczowodu polegająca na zbyt wąskim połączeniu miedniczki nerkowej z moczowodem. Zwężenie połączenia m-m przyczynia się do słabszego opróżniania układu kilichowo-miedniczkowego a co za tym idzie zwiększa ryzyko krystalizacji i powstawania złogów nerkowych.

  nerka podkowiasta - wada wrodzona nerek polegająca na zrośnięciu dolnych biegunów nerek. Nieprawidłowe połozenie moczowodów i utrudniony spływ moczu wymieniane są jako najczęstsze przyczyny powstawaniu złogów u pacjentów z nerką podkowiastą

  torbiel ujścia moczowodu - łac. ureterocele - wada anatomiczna polegająca na poszerzeniu śródściennego odcinka moczowodu i wąskim - szpilkowatym ujściem moczowodu. Zalegający mocz w świetle ureterocele predysponuje do powstawania złogów

  refluks pęcherzowo - moczowodowy - wada polegająca na cofaniu się moczu z pęcherza moczowego do moczowodów i układów kielichowo-miedniczkowych nerek

  zwężenie moczowodu

Choroby predysponujące do wystąpienia kamicy układu moczowego

  nadczynność przytarczyc - schorzenie polegajace na nadmiernej produkcji parathormonu, który odpowiedzialny jest za zwiększoną resorpcję wapnia z kosci i nadmierne wchłanianie wapnia w jelicie. Zwiększone stężenie jonów wapnia w moczu - hiperkalciuria zwiększa ryzyko krystalizacji i powstawania złogów zbudowanych z soli wapnia

  zaburzenia wchłaniania z przewodu pokarmowego - pacjenci po operacjach usunięcia fragmentu jelita lub zespoleniach omijających. Pacjenci cierpiący na schorzenia upośledzające wchłanianie w jelitach (choroba Leśniowskiego-Crohna) mają zwiększone ryzyko powstawania złogów zbudowanych ze szczawianów